RECENSIE | De schaduw van de Mol - Bob Van Laerhoven

1916. In een mijngang aan het front wordt een bewusteloze man gevonden. Al snel staat hij bekend als de Mol en als hij bijkomt blijk hij niet te weten wie hij is. Hij is er van overtuigd dat hij dood is en dat een ander zijn plek heeft ingenomen. Michel Denis, frontdokter en psychiater in opleiding die zelf een arm verloor door een granaatscherf, gelooft dat het rare gedrag van zijn patiënt het gevolg is van shellshock. Dan begint de Mol door middel van écriture automatique een intrigerend verhaal neer te pennen over een jongeman die zijn hele leven op zoek lijkt te zijn naar een trommelaar en zijn zuster. Is deze jongen in werkelijkheid de Mol? Michel Denis en dokter Ferrand, directeur van een instelling voor geestzieken, raken zo gefascineerd door de Mol dat ze zelf langzaam maar zeker de grens tussen waan en werkelijkheid uit het oog verliezen.

Het is ondertussen al een paar weken geleden dat ik dit boek uitlas, maar tot nu toe kreeg ik de recensie nooit op het scherm zoals ik gewild had. Niet dat ik het boek niet leuk vond - integendeel - maar wat moet ik jullie in hemelsnaam over dit boek vertellen? Dat ik het na het omslaan van de laatste pagina onmiddellijk opnieuw wou beginnen lezen? En dan niet alleen omdat ik het zo geweldig vond, maar om het verhaal beter te begrijpen; de volgende laag ervan te ontdekken. Dat ik compleet in de war was en het boek niet uit mijn hoofd kon zetten? 

Wat ik jullie eigenlijk echt zou willen vertellen over dit intrigerende boek is dat het één grote - vergeef me mijn taalgebruik - mindfuck is. Na een paar hoofdstukken begin je te twijfelen aan je eigen geestelijke gezondheid en aan jouw definitie van "normaal". Is normaal wel zo normaal als wij denken? Is dat wat wij beschouwen als de realiteit dat ook écht?

De schaduw van de Mol roept meer vragen bij mij op dan er uiteindelijk beantwoord worden. Aan het einde van het boek bleef ik nog met heel wat vragen zitten en nog dagenlang was ik bezig de geheimen van de hoofdpersonages te ontrafelen. Ik kan je vertellen dat er heel wat giswerk aan te pas kwam om alle puzzelstukjes in elkaar te passen en dat ik tot op de dag van vandaag niet weet wat er nu eigenlijk echt aan de hand is met de Mol.

Van Laerhovens taalgebruik in deze merkwaardige roman is dramatisch, met momenten hoogdravend, maar het past perfect bij het verhaal en bij de historische setting. Met de Eerste Wereldoorlog en de ontwikkeling van de psychiatrische geneeskunde op de achtergrond schetst hij een portret van een aantal mannen die allen geplaagd worden door een eidolon, een schaduw, een dubbelganger. Deze combinatie zorgt voor een quasi constante sinistere sfeer die je nog lang zal bijblijven.

Met De schaduw van de Mol heeft Bob Van Laerhoven een intelligent, gelaagd boek geschreven dat meer weg heeft van een thriller dan van een roman. Ik kan me voorstellen dat niet iedere lezer fan zal zijn van dit merkwaardige boek, maar geloof me, àls het je weet te grijpen, laat het je niet meer los.

De schaduw van de Mol

Bob Van Laerhoven

Aantal pagina's: 359

ISBN 9789089243102

Uitgeverij Houtekiet (november 2014)

Met dank aan de uitgeverij voor het recensie-exemplaar.