zondag 10 april 2016

RECENSIE | De jongen op de berg - John Boyne

Als de zevenjarige Pierrot zijn beide ouders verliest, moet hij zijn huis in Parijs verlaten om een nieuw leven te -beginnen bij zijn Duitse tante Beatrix. Zij is huishoudster bij rijke mensen die boven op een berg wonen, ergens in Duitsland. 

Maar het zijn geen gewone tijden: Pierrot leeft in 1935 en de Tweede Wereldoorlog nadert met rasse schreden. Evenmin is het huis op de bergtop een gewoon huis; het is Berghof, het adelaarsnest waarin Adolf Hitler zich regelmatig terugtrekt. Pierrot maakt al snel deel uit van Hitlers wereld. Een gevaarlijke wereld waarin terreur, geheimen en verraad aan de orde van de dag zijn. Is ontsnapping nog mogelijk?


De Ierse John Boyne is op korte tijd één van mijn favoriete schrijvers geworden. Ik hou van zijn boeken voor volwassenen, maar misschien nog wel meer van zijn jeugdboeken. Na De jongen in de gestreepte pyjama keert Boyne met dit boek terug naar de Tweede Wereldoorlog. 

De glansrol is dit keer weggelegd voor Pierrot die met zijn Duitse vader en Franse moeder in Parijs woont. Wanneer zijn vader spoorloos verdwijnt, blijft Pierrot alleen achter met zijn moeder. Gelukkig heeft hij een fantastische band met zijn Joodse buurjongen Anshel. Anshel is doof maar dat houdt hen niet tegen om met gebarentaal te communiceren. Als ook Pierrots moeder overlijdt, verhuist Pierrot naar een weeshuis en van daaruit naar zijn tante Beatrix die als huishoudster op de Berghof werkt. Daar heet Pierrot opeens Pieter en groeit hij op in een omgeving waar je constant op je tellen moet letten en waar geheimen aan de orde van de dag zijn. 

Met een kinderlijke eenvoud vertelt Boyne een verhaal dat even schokkend als onrustwekkend is. Al heel gauw wordt pijnlijk duidelijk hoe gemakkelijk een kind te beïnvloeden is en wat voor gevolgen dat kan hebben. Pierrot verandert voor je ogen van een zachte, lieve jongen in een op macht beluste, manipulatieve jongeman waar iedereen bang voor is. Zijn verandering is niet bepaald subtiel en hij gedraagt zich soms te volwassen voor zijn leeftijd, maar dat versterkt alleen maar het effect dat zijn transformatie heeft. Ook het personage van Adolf Hitler is ontzettend goed uitgewerkt. Zijn overredingskracht is zelfs op papier zo sterk dat ik er bang van werd. 

De auteur heeft een zekere gelaagdheid aangebracht die dit boek geschikt maakt voor alle leeftijden. Voor jonge lezers is dit het verhaal van een jongetje dat onder invloed van de Führer drastisch verandert, voor oudere lezers valt er tussen de regels nog een heel ander verhaal te lezen. Zonder dat het met zoveel woorden gezegd wordt, worden er op de Berghof plannen gemaakt voor de concentratiekampen, passeren er heel wat prominenten en komt Leni Riefenstahl filmen op feestjes.

John Boyne is een rasverteller en dat bewijst hij weer met dit boek. Met simpele, rake bewoordingen weet hij te ontroeren en te raken, maar bovenal vertelt hij een verhaal dat nooit vergeten mag worden.

"Maak jezelf alleen nooit wijs dat je het niet wist." Ze liet zijn gezicht los. "Dat zou de ergste misdaad van allemaal zijn."


De jongen op de berg
Oorspronkelijke titel: The boy at the top of the mountain (Vertaling door Bert Meelker)
John Boyne
Aantal pagina's: 187
ISBN 9789402304978
Uitgeverij: Boekerij (september 2015)

Geen opmerkingen:

Een reactie posten