woensdag 14 oktober 2015

RECENSIE | De IJsballon - Alec Wilkinson

Aan het einde van de negentiende eeuw waren alle pogingen om per schip of per slee de Noordpool te bereiken gestrand. De Zweedse ingenieur S.A. Andrée was ervan overtuigd dat een reis per luchtballon dé manier was om de hindernissen te overwinnen die het poolijs opwierp.

Andrée en zijn twee compagnons vertrokken - uitgerust met wetenschappelijk instrumentarium en voldoende proviand voor een reis van vele maanden - op 11 juli 1897. Ze zijn nooit meer levend teruggezien. Wat er met hen is gebeurd werd pas duidelijk in 1930, toen een groep walvisvaarders de resten van de expeditie - inclusief het logboek - aantrof in het ijs.



Wat drijft ontdekkingsreizigers ertoe om hebben en houden achter te laten en hun leven te riskeren op zoek naar onontdekte werelden? Na het lezen van De IJsballon ben ik weer een beetje dichter bij het antwoord. Alec Wilkinson slaagt er niet alleen in om een portret te schetsen van de nobele onbekende Salomon August Andrée, maar ook de heersende tijdsgeest te verduidelijken.

Wilkinson heeft duidelijk research gedaan en heeft oog voor detail. Soms lijkt het wel alsof hij kost wat kost alle kennis die hij opdeed tijdens zijn opzoekingen met ons wil delen. Die uitweidingen gaan dan veelal over technische zaken en dragen niet echt bij tot het verhaal of de sfeerschepping. Ook de poolreizen van Andrées tijdgenoten komen uitgebreid aan bod, waardoor het eigenlijke verhaal lange tijd naar de achtergrond wordt verdrongen.

Wat er echt met de expeditie van de Zweden gebeurd is, zullen we waarschijnlijk nooit weten, maar uit de lotgevallen van andere poolreizigers kunnen we afleiden dat er aangenamere manieren zijn om je laatste adem uit te blazen. Het lot van Andrée hoort zich dan ook aan als een echt polair gruwelverhaal. IJskoude lucht die je de adem beneemt, bevroren lichaamsdelen en honger zo erg dat je je schoenen opeet. Door de vertelkunst van de auteur zie je het zo voor je en onderdruk je de neiging om de verwarming een graadje hoger te zetten.


De IJsballon
Oorspronkelijke titel: The Ice Balloon (Vertaling door Ruud van de Plassche)
Alec Wilkinson
Aantal pagina's: 274
ISBN 9789026323522
Uitgeverij Ambo (2012)


Geen opmerkingen:

Een reactie posten